De enige manier om verandering te begrijpen is door erin te duiken, mee te bewegen en er mee te dansen.
Alan Watts
34 jaar geleden stierf ik bijna. Nadat ik maandenlang met weinig geld in Nepal en India had gereisd zonder de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen, kreeg ik buiktyfus.
Met mijn laatste dollars kon ik het goedkoopste ticket terug naar Europa kopen en belandde ik in een jeugdherberg in Athene. Daar probeerde ik twee dagen lang te herstellen van wat ik dacht, gewoon een ernstig geval van diarree was.
Wat ik destijds niet wist, is dat tyfus alles wegspoelt wat je in je lichaam stopt. Hoewel ik water dronk, droogde ik snel uit en na twee dagen verloor ik het bewustzijn. De mensen in de jeugdherberg belden een ambulance. Het volgende waar ik mij van bewust was, is wakker worden op de intensive care, vastgemaakt aan een aantal buisjes. Ik werd vol met antibiotica gepompt en kreeg levensreddende vloeistoffen intraveneus binnen.
Ik wilde natuurlijk terug vliegen naar Noorwegen, hoe eerder hoe beter. Ik hoorde van een meelevende arts die een beetje Duits sprak dat ik pas mocht vliegen als ik vrij van besmetting was verklaard.
Na drie weken op de IC was het zo ver. Ik herinner me dat ik landde en uit het vliegtuig stapte. Er stond een klein briesje waardoor ik struikelde en bijna viel. Na weken op mijn rug in bed te hebben doorgebracht en 15 kilo afgevallen te zijn van mijn toch al magere gestel, was ik zo zwak dat ik nauwelijks kon lopen. Maar mijn geest was scherper dan ooit.
Ik begrijp waarom spirituele zoekers vasten als ze mediteren. Vasten maakt je geest helder. Mijn onvrijwillige vasten had mijn geest vlijmscherp gemaakt en twee dingen vielen op als zwart op wit:
- Het krijgen van buiktyfus was het gevolg van mijn eigen onverantwoordelijke gedrag tijdens het reizen in India. Mijn gedrag was het resultaat van hoe ik me toen voelde en dacht. Ik was opgegroeid binnen een negatieve familiedynamiek die me behoorlijk getraumatiseerd, depressief en verloren had achtergelaten. Gedreven door mijn eigen onbewuste wanhoop, was ik er bijna in geslaagd mijn eigen leven te nemen.
- Als ik niet iets zou veranderen, zou het een kwestie van tijd zijn voordat ik een soortgelijke situatie zou creëren en dan misschien zou slagen in mijn doodswens.
Dat was de inzet toen een vriend mij een boek overhandigde met de toespraken van Osho, een spirituele Indiase meester. Ik las het boek als iemand die verdrinkt en een reddingsboei grijpt die in het water is gegooid. Het heeft mijn leven voor altijd veranderd en waarschijnlijk ook gered.
De transformerende boodschap in het boek was dat persoonlijke ontwikkeling mogelijk is en dat zelfs verlichting binnen handbereik is voor de oprechte zoeker. Betekenis en zingeving kunnen worden gecreëerd en ontdekt en van handicaps kunnen krachten gemaakt worden. Een tijd van crisis kan een springplank worden naar groei en verandering. Ik had niets te verliezen, behalve mijn leven. Wat volgde was dat ik mijn comfort-zone verliet en in de wereld van persoonlijke groei sprong.
Op dit moment wordt de hele wereld gegijzeld door een nieuw en virulent virus. Het heeft onze wereld op zijn kop gezet, op een manier die zelfs een paar weken geleden ondenkbaar leek. Landgrenzen worden gesloten, het openbare leven staat stil en de meeste bedrijven en hun werknemers hebben het moeilijk. De superpowers van de wereld zijn begonnen elkaar de schuld te geven voor de misère. Sociale media staan vol met de gebruikelijke verkeerde informatie en complottheorieën.
Het leven zoals we het kennen en tot nu toe als vanzelfsprekend hebben beschouwd, is voorbij. Er is onzekerheid en angst, zelfs wantrouwen. Afstand houden is een manier geworden om voor elkaar te zorgen. Die kerel die in de supermarkt niest, kan besmet zijn. Ik loop de andere kant op.
We kunnen mogelijke scenario’s maken, maar de waarheid is dat niemand zeker weet waar deze situatie naartoe gaat. Het is een tijd van crisis en daarom ook een tijd met een enorm potentieel voor persoonlijke groei en ontwikkeling. Als het voor mij werkte, denk ik dat het voor anderen kan werken. Ik durf te zeggen dat deze pandemie voor iedereen een transformatiepunt kan worden, als het als kans wordt gebruikt.
In China zouden de karakters voor het woord ‘crisis’ bestaan uit de tekens voor ‘gevaar’ en ‘kans’, 危机 Hoewel de symbolen nauwkeuriger worden vertaald als ‘gevaar op een kritiek punt’, zegt het iets belangrijks: wat er nu gebeurt is een kans voor verandering, op persoonlijk niveau en zelfs helemaal naar een globaal niveau, voor de mensheid als geheel.
Ergens weten we allemaal dat we moeten veranderen. We zijn ons er volledig van bewust dat we de aarde zodanig vervuilen en dat als we zo doorgaan, we het ecosysteem zullen vernietigen waarvan we afhankelijk zijn voor ons voortbestaan.
Het volgende bericht van Standford’s Department of Earth System Science, waarnaar op 17 maart 2020 op CNN werd verwezen, illustreert de ironie van deze situatie:
“De drastische maatregelen die door China zijn opgelegd tijdens de uitbraak van het coronavirus hebben de dodelijke luchtvervuiling drastisch verlaagd, waardoor tienduizenden mensen mogelijk het leven hebben gered,” zei een onderzoeker van de Stanford University. Marshall Burke, een assistent-professor aan het Department of Earth System Science van Stanford, zei dat de betere luchtkwaliteit tussen de 50.000 en 75.000 mensen had kunnen redden van vroegtijdig overlijden. De vermindering van de luchtverontreiniging in China als gevolg van deze economische ontwrichting heeft in China waarschijnlijk twintig keer meer levens gered dan er momenteel verloren zijn gegaan door infectie met het virus in dat land, ‘schreef Burke op G-Feed, een site van een groep wetenschappers die de relatie tussen samenleving en milieu onderzoeken. “
Activisten vragen terecht waarom regeringen niet met dezelfde urgentie op de luchtverontreiniging hebben gehandeld als bij het coronavirus? Vingers wijzen is in deze situatie onvermijdelijk, maar zal niet de veranderingen veroorzaken die nodig zijn om te voorkomen dat de mensheid de tak waar het op zit doorsnijdt.
Ik hoop dat deze crisis ons zal doen beseffen dat we allemaal in dezelfde boot zitten. Dat wil zeggen, op dezelfde planeet leven. Laten we deze pandemie beschouwen als een wake-up call, een minder dan subtiele hint uit de natuur dat we moeten veranderen. Waarom niet?. Het alternatief lijkt een langzame wereldwijde zelfmoord te zijn.
Wat de benodigde veranderingen zal teweegbrengen, is een verhoogd persoonlijk bewustzijn. Waar ik het over heb, is een diep inzicht in je eigen emoties, je krachten, je beperkingen, je waarden en je motieven. Wat beweegt jou? Wat triggert jou? Waarom? Zonder zelfkennis ben je het slachtoffer van je eigen innerlijke staat van verwarring, reageer je op de wereld en geef je later de schuld aan anderen voor het resultaat. Met zelfkennis geef je een wel overwogen respons, in lijn met je persoonlijke waarden en neem je vervolgens de verantwoordelijkheid voor de uitkomst.
Klinkt goed? Als je jezelf kunt helpen, alleen dan kun je een echte verschil maken voor de wereld.
Van alle mogelijke manieren om het persoonlijk bewustzijn te vergroten, wil ik je er eentje geven met een beetje pit: Waar we allemaal op dit specifieke moment mee te maken hebben, is angst voor de dood; angst voor onze eigen dood en de angst om dierbaren te verliezen. Ok, ik hoor al een stemmenkoor dat zegt: ‘Ik? Echt niet!”. Zelfs als je niet bewust met die angst verbonden bent, wordt mediteren over je eigen dood aanbevolen door elke spirituele leraar door de geschiedenis heen. Ze zeggen dat de dood het meest wonderbaarlijke en mysterieuze moment van je leven is, en zo,… zeg maar…
Ben je nog steeds niet overtuigd? Een studie van de Universiteit van Kentucky wees uit dat ‘nadenken over de dood een oriëntatie op emotioneel aangename stimuli bevordert’. Met andere woorden: we denken dat het denken over de dood ons minder gelukkig zal maken, maar in feite kan het ons meer gelukkig maken. Er geldt een gouden regel: wat je van binnen onderdrukt ,maak je sterker. Wat je omhelst, herkent en accepteert, blijft in beweging en transformeert.
Hoe dan ook. Een beetje introspectie kan geen kwaad. So, let’s go:
Neem even de tijd om deze vragen te beantwoorden. Maak je geen zorgen om mooie proza te schrijven, bullet-points zijn ook goed:
Als ik nog een jaar te leven had, zou ik …
Als ik nog een maand te leven had, zou ik …
Als ik nog een week te leven had, zou ik …
Als ik nog een dag te leven had, zou ik …
Wanneer je je eigen dood onder ogen ziet, helpt het je te zien wat voor jou belangrijk is in je leven. De kans is groot dat je leert waarderen wat echt belangrijk voor je is. Dit kan gezondheid, liefde, vriendschap zijn en je eigen missie in het leven vinden. De kans is groot dat zaken met betrekking tot status, geld en het voldoen aan de verwachtingen van andere mensen, minder belangrijk zullen lijken.
Maar wie weet? Laten we het open houden.
Ik raad je aan om het op een iPad of computer te doen. Waarom? Omdat je de mogelijkheid hebt om er elke dag naar te kijken en je verhaal te veranderen. De eerste keer dat je het doet, kun je besluiten dat als je nog een dag te leven heeft, je je bovenbuurman precies zou vertellen wat je van hem denkt. Hmm…, morgen wil je dat misschien veranderen en besluiten hem te bellen voordat je gaat winkelen en te vragen of hij iets nodig heeft van de supermarkt.
Je snapt het punt. Het belangrijkste is dat je een proces ingaat om te ontdekken wat voor jou belangrijk is. Wat geeft je leven zin en betekenis? Door er regelmatig naar te kijken, zoom je in op de dingen die er echt toe doen.
Mijn eigen ontmoeting met de dood heeft mijn leven ten goede veranderd. Mijn keuze was destijds om te veranderen of er een eind aan te maken. Ik was in een trieste toestand en ik moest de verantwoordelijkheid nemen voor wat mij was overkomen. Covid -19 kan niemand kwalijk worden genomen. De verantwoordelijkheid ligt echter bij ieder van ons.
Laten we wat er op dit moment in de wereld gebeurt gebruiken om te groeien, te beginnen bij onszelf. Het is aan jezelf dat je de meeste invloed hebt. Als je met een vinger naar iemand anders wijst, zijn er nog steeds drie vingers die naar jezelf terug wijzen.
Het punt is dat als je eenmaal een proces van zelfontdekking bent begonnen, kan wat je leert niet ongedaan gemaakt worden. Groei en persoonlijke ontwikkeling worden de norm. Wat het leven je ook biedt, het wordt een andere leermogelijkheid, een nieuwe kans om een stapje verder te gaan, zoals nu.
Ik zet mijzelf in de toekomst neer en kijk terug op deze onzekere tijd met dankbaarheid. Dankbaarheid voor deze kans om te groeien.
Verlang niet van de wereld dat hij verandert, verander eerst zelf. Dan kun je de wereld helder genoeg bekijken om te kunnen veranderen wat er volgens jou veranderd moet worden.
Anthony de Mello
Bronnen
https://edition.cnn.com/2020/03/17/health/china-air-pollution-coronavirus-deaths-intl/index.html