Lichaamsgeoriënteerde (psycho)therapie is een proces dat de intieme relatie tussen het menselijk lichaam en het psychisch welbevinden erkent.
Het uitgangspunt is dat het lichaam een spiegel is van het functioneren van de gehele persoon en dat er een wisselwerking bestaat tussen lichaam, emoties en geest. De cliënt versterkt zijn/haar inzicht in deze wisselwerking en vergroot het bewustzijn van het eigen functioneren; zowel fysiek, emotioneel als mentaal.
In het proces van de therapie wordt de cliënt uitgenodigd, om oude overtuigingen en conclusies los te laten en steeds meer te worden, wie hij/zij in wezen is. Waar negatieve patronen, blokkades of andere gebeurtenissen (zoals trauma, relatiecrisis, ziekte en/of verlieservaring) in de weg staan en het gezonde emotionele evenwicht stoort, helpt de therapie om (weer) vertrouwen in eigen kwaliteiten, ervaringen en gevoelens te hebben. Dit creëert ruimte om nieuwe vaardigheden te leren en betere denkwijzen aan te nemen. Hierdoor ben je meer in staat keuzes te maken en acties te ondernemen die jouw doelen verwezenlijken.
Hedendaagse wetenschappelijke inzichten rondom hersenontwikkeling en ontwikkelingspsychologie bevestigen het verband tussen lichaamsbewustzijn en emotionele welzijn.
Lichaamsgeoriënteerd Werken
Patronen die voorkomen dat we onszelf volledig ervaren, worden in het lichaam opgeslagen. Ons hoofd kan deze patronen al vergeten zijn of onderdrukt hebben. Het lichaam geeft deze patronen dagelijks weer, in voelen, denken en doen, ‘onder de radar’ van ons bewustzijn.
Het lichaam communiceert door middel van houding. Beweging, gebaren, gezichtsuitdrukkingen, of juist het ontbreken daarvan, worden non-verbale boodschappen. Spanning of ontspanning, rusteloosheid of kalmte, zelfs hartslag, ademhalingspatronen en fysieke klachten zijn een weerspiegeling van voelen en denken. Door de non-verbale boodschappen van deze fysieke aspecten in woorden te vertalen, kan de cliënt meer inzicht krijgen in zijn/haar gedrag en hoe dit bijdraagt aan de problemen in zijn/haar leven. Met dit nieuwe bewustzijn, ontstaan nieuwe mogelijkheden om oude patronen te doorbreken en meer in de realiteit van het nu te leven.
De Therapeutische Relatie
Een essentieel aspect van lichaamsgerichte therapie is de therapeutische relatie, het contact tussen de cliënt en de therapeut. Een lichaamsgerichte therapeut neemt de positie van een professional in, maar relateert vanuit een positie van gelijkheid met de cliënt.
De therapeut luistert zonder oordeel en door de cliënt in zijn/haar wensen en behoeften te accepteren, ontstaat er een basis van vertrouwen. Deze vertrouwensrelatie schept ruimte om patronen los te laten en nieuwe keuzes te maken. Het contact is gebaseerd op respect voor ieders individualiteit en grenzen.
Naast vakkennis en methodologie stelt de therapeut zijn/haar unieke aanwezigheid en persoonlijkheid ten dienst van de cliënt in zijn/haar proces.
De Therapeutische Werkwijze
Naast het gesprek en de therapeutische relatie wordt gewerkt met diverse ervaringsgerichte fysieke en interactieve methoden.
NARM (Neuro Affective Relational Model)
NARM is een model voor het behandelen van ontwikkelingstrauma door te werken met de hechtingspatronen die levenslange emotionele en fysieke symptomen veroorzaken, evenals interpersoonlijke problemen.
NARM is een op mindfulness gebaseerde methode, gegrond in het aanspreken van wie we werkelijk zijn onder onze ingesleten en oude patronen van omgang met onszelf en de wereld. De cliënt wordt uitgenodigd in een fundamenteel onderzoeksproces: “Wat zijn de patronen die mij ervan weerhouden aanwezig te zijn voor mezelf en anderen op dit moment en in mijn leven?”
NARM gebruikt zowel top-down als bottom-up benaderingen, waardoor het therapeutische bereik aanzienlijk wordt uitgebreid. Top-down benaderingen benadrukken cognities en emoties als de primaire focus. Bottom-up benaderingen daarentegen richten zich op het lichaam, de felt sense en de instinctieve reacties.
Myofascial Energetic Release (MER)
We hebben de neiging om ongewenste gevoelens weg te duwen. Een vaak voorkomende manier om minder te voelen is oppervlakkig ademen en het lichaam aan te spannen. Een gevolg hiervan is emotionele vervlakking en fysieke klachten en lichaamspijn.
Een centraal onderdeel van MER is diepe massage op spanningen in het lichaam. Door middel van diepe bindweefsel massage, in combinatie met psychotherapeutische begeleiding, worden psychische en lichamelijke klachten verholpen.
Bio-energetica
Bio-energetica heeft als uitgangspunt dat negatieve ervaringen en stress in het lichaam worden opgeslagen in de vorm van chronische spierspanning. Door te werken met de ademhaling, houding, expressie, stretching en beweging, kan de cliënt zich verbinden met de onderdrukte emoties en deze verwerken. Het resultaat is emotioneel evenwicht en fysieke vitaliteit.
Focusing
Focussen is je aandacht richten op de fysieke ervaring van de gebeurtenissen, problemen en problemen die je tegenkomt in jouw leven. Door focussen worden er nieuwe inzichten verworven in problemen en emoties die vaak aanvankelijk alleen vaag aanwezig of moeilijk te omschrijven waren.
Door een verband te leggen met de ‘felt sense’ van psychische of fysieke klachten, kunnen deze beter worden begrepen en zullen oplossingen verschijnen die meer in overeenstemming zijn met je waarden en doelen.
Coaching
Bij coaching helpt de coach de cliënt zijn prestaties te maximaliseren om zijn doelen effectief te bereiken.
De essentie van coaching is:
- Een persoon helpen persoonlijke doelen te identificeren en te bereiken
- Een persoon te helpen zijn/haar eigen persoonlijke en sociale bewustzijn te vergroten
- Empowerment bij het maken de eigen bewuste keuzes
Mensen hebben zelf alle middelen in huis om hun eigen probleem op te lossen. Met dit principe in het achterhoofd probeert de coach de cliënt niet te ‘fixen’, maar eerder om bewustzijn te creëren rondom factoren die het bereiken van doelen kunnen belemmeren. Denk hier aan beperkende overtuigingen, waarden, gevoelens en gedachten.
Door deze beperkingen te identificeren en te onderzoeken, leert je je eigen tools te creëren om huidige en zelfs toekomstige obstakels effectief te overwinnen.